2015ean, Europako Parlamentuak abuztuaren 2a «Holokausto Erromaniaren Oroimenerako Europako Eguna» izendatu zuen, naziek okupaturiko Europan eraildako 500.000 europar erromaniak (une hartako biztanle guztien laurden bat, gutxienez) ohoratzeko.
Europako Batzordeak eta EBko estatu kideek konpromisoa hartu dute ijito-herriaren aurkako gorrotoari, diskriminazioari eta aurreiritziei aurre egiteko, gehienbat haiek eragin baitzuten bai holokausto erromania eta bai historian zehar komunitate erromanien aurka egin diren beste basakeria batzuk, eta oraindik ere bazterkeria, indarkeria eta desberdinkeria hauspotzen baitituzte gaur egungo Europan. Hori funtsezko helburua da Erromanien Berdintasunerako, Inklusiorako eta Partaidetzarako EBren Esparru Estrategikoan (2020-2030), erromanien berdintasuna, inklusioa eta partaidetza lortu nahian, bai Europan eta bai Espainian.
Batzordeak gorrotoari eta diskriminazioari aurre egiteko konpromiso irmoari eusten dio, Europako Batzordeak eta goi-ordezkariak 2023ko abenduan onetsi zuten «Ez dago gorrotoarentzako lekurik: Europa batuta gorrotoaren aurka» baterako komunikazioan berretsi bezala. Gure ahalegin kolektiboen bidez eta Ijitoendako 2020-2030ko aldirako EBren Esparru Estrategikoaren gidaritzapean, ijitoen komunitateekin, estatu kideekin eta gizarte zibilarekin lankidetzan aritzen gara berdintasuna eta inklusioa sustatzeko, baita hezkuntzan, enpleguan, etxebizitzan eta osasun-arretan erromanien partaidetza sustatzeko ere.
Batzordeak 2024ko irailean argitaratu zuen ijitoendako esparru estrategiko nazionalen aplikazioari buruzko azken txostena . Horrek aitzinamendu batzuk erakusten ditu, baina, era berean, nabarmentzen du lanean jarraitu behar dela ijitoen aurkako jarrerak hautemateko eta neurri eraginkorrak ezartzeko, hura epe luzera prebenitu eta desagerrarazteko. Batzordearen hurrengo txostena 2026rako egitekoa da.
2025ean, Herritarrak, Berdintasuna, Eskubideak eta Balioak Programaren (CERV) barnean, Europako Batzordeak 18 milioi euro bideratuko ditu Europako Memoriari buruzko proiektuetara. Holokaustoaren, genozidioen, gerra-krimenen eta gizateriaren aurkako krimenen memoria indartzea xede duten proiektuak lehenetsiko dira, EBn demokrazia sendotzearren, eta, besteak beste, Holokausto erromaniari buruzko proiektuak babestuko dira. Deialdi honen beste lehentasun batek historia eta kultura erromanira bideratutako proiektuak finantzatuko ditu, besteak beste. Gainera, Europako Batzordearen eta Europako Kontseiluaren «RomaMemory» baterako proiektuak erromanien jazarpen sistematikoaz eta Holokaustoan egindako genozidioaz kontzientziatu nahi du.
