EBeko herritarrak eta hirugarren herrialdeetako nazionalitateak kontrol sistematikoen mende daude EBeko kanpo-mugak zeharkatzean. Kontrol horiek gaur egun modu fisikoan egiten dira mugako pasabidean. Kontuan hartuta ia 600 milioi gurutze erregistratu zirela 2023an bakarrik, beharrezkoa da mugako kontrolak arintzea eta joan-etorri arinagoak lortzea, eta, aldi berean, segurtasun-maila altuari eustea eta bidaia guztien kontrola bermatzea.
Hori dela eta, Batzordeak bidaia-kredentzial digitalak erabiltzeko esparru komun bat eta EBko bidaia-aplikazio digital berri bat («EU Digital Travel») proposatzen ditu, bidaiariek kredentzial horiek sortu eta gorde ditzaten. Arau berrien ondorioz, Schengen espaziorako bidaiak errazagoak eta seguruagoak izango dira.
Pasaporte eta nortasun-agiri digitalak sartzeko arau berriak
Bidaia-kredentzial digitalak pasaporteetan eta nortasun-agirietan gordetako datuen bertsio digitala dira. Pasaportearen edo nortasun-agiriaren txipean jasotako informazioa biltzen dute datuek, aurpegiko irudia barne, baina ez hatz-markak. Bidaia-dokumentu digital bat telefono mugikor batean gorde daiteke. Guztiz borondatezkoa izango da bidaiariek beren dokumentuen bertsio digital hau doan eskatzea edo erabiltzea.
Bidaia-dokumentuen digitalizazioak aukera emango du:
- Mugak arinago eta azkarrago gurutzatzea erraztea: EBko herritarrek eta hirugarren herrialdeetako nazionalitateek pasaporteak edo nortasun-agiri digitalak bidaia baino lehen aurkeztu ahal izango dituzte, aldez aurretik muga-kontrola egiteko, EBrantz edo EBtik bidaiatzen dutenean.
- Zirkulazio-askatasuna erraztea eta paperak gutxitzea: Estatu kideek nortasun-agiri digitalak erregistratzeko eta identifikatzeko erabiltzea baimendu ahal izango dute. Adibidez, agintari nazionalen aurrean erregistratzeko erabil daitezke, beste estatu kide batean bizi direnean, edo identifikazio elektronikoko sistemetarako sarbidea errazteko.
- Mugako kontrolen eraginkortasuna hobetzea: Mugak kudeatzeko agintariek mugaz gaindiko delitugileak detektatzeko eta migratzaileen legez kanpoko trafikoa egiteko erabili ahal izango dituzte beren denbora eta baliabideak, bidaia-egiaztagiri digitalek ahalbidetuko dituzten aurretiazko kontrolei esker.
- Bidaia-kredentzial digitalek bidaia-dokumentuen egiazkotasuna eta osotasuna egiaztatzea erraztuko diete agintariei, iruzurra zailduz.
EBko bidaia-aplikazio digitala («EU Digital Travel»)
Batzordeak, eu-LISAren laguntzarekin, EB osorako bidaia-aplikazio digitala sortuko du («EU Digital Travel»). Pasaportea edo EBko nortasun-agiri biometrikoak eta Schengen eremura edo Schengenera bidaia duten EBko eta hirugarren herrialdeetako herritar guztien eskura egongo da.
Aplikazio horrekin, honako hauek egin ahal izango dira:
Bidaia-kredentzial digitalak sortzea, pasaporteak edo, EBko herritarren kasuan, nortasun-agiriak erabiliz.
Bidaia-planak eta -agiriak aldez aurretik aurkeztea mugako agintariei, eta horrek mugako pasabideetan itxarote-denbora murriztea ekarriko du, kontrol gehienak lehenago egin baitira.
Zure datuen babesa ziurtatuta izatea: Aplikazioak baimena beharko du datu pertsonalen tratamenduaren aurretik. Gainera, estatu kideei eskatuko zaie mugako agintariei segurtasun-arauei eta datuen babesari buruzko prestakuntza zehatza eman diezaietela, horietara sartzeko baimena eman aurretik. Proposamenak Schengenek 2021ean hartutako estrategiari erantzuten dio, non kanpoko mugetan izapideak digitalizatzen jarraitzeko konpromisoa hartu zen. Nortasun digitaleko Europako zorroak sortzearekin ere zerikusia dute proposamenek. Pasaporteak eta nortasun-agiri digitalak gidabaimenekin, mediku-errezetekin eta formatu digitaleko beste dokumentu batzuekin batera gorde ahal izango dira. Europako Hamarkada Digitalaren esparruan oinarritzen den ekimen hau 2030erako prest egongo da.
