Ez da soilik hazkunde ekonomikoa; duela gutxi argitaratutako orientazio-dokumentu bat da, Europako funtsekin finantzatutako bost proiekturen laguntzarekin (SPES, ToBe, WISE Horizons, WISER eta MERGE), eta jarraibideak ematen ditu jakiteko nola lagundu Europari herritar guztiendako ongizate jasangarria lortzen.
Europako Batzordeak (EB) eskatu zuen orientazio-dokumentua, eta ezagutza zientifikoetan eta alderdi interesdunen ekarpenetan oinarritzen da, ongizate jasangarri eta integratzaileari lehentasuna emanen dion eredu politiko bateranzko bidea markatzeko.
Premiak ezagutzea, aldaketa sortzea
Europak aurre egin beharreko arazoetako batzuk dira bizitza garestitzea, desberdintasunak areagotzea, gizarteak zahartzea, pandemiak eta krisi klimatikoa bizkortzea, eta, dokumentuaren arabera, arazo horiei aldi berean heldu behar zaie. Herritarrek etorkizunari buruz sentitzen duten ziurgabetasunak eredu ekonomikoaren erreformen eta klima-aldaketaren aurkako neurrien babesa eragin du, besteak beste. Gainera, Europako enpresek badakite aldaketak datozela eta Europar Batasunaren (EB) ikuspegi koherentea eta epe luzekoa behar dutela enpresa-eredu jasangarri eta lehiakorrak sustatzeko.
Aldaketa errazteko, dokumentuan definitutako helburu orokorra da ongizatea bermatzea orain eta etorkizunean, eta horri eman behar dio lehentasuna EBren eredu politikoak. «Ongizate iraunkorreko eta integratzaileko politikak sortzeko, garrantzitsua da jasotako interesak, aldaketarekiko beldurra eta erreformak eta aldaketa sistemikoa oztopatzen dituen erresistentzia identifikatzea», idatzi dute egileek. Gaineratu dutenez, horrelako agenda politiko batek lidergoa eta ahalegina eskatzen ditu Batzordearen barruan politiken koordinazio horizontala bermatzeko, eta hori lor liteke ongizaterako eta etorkizuneko belaunaldietarako presidenteorde exekutibo bat izendatuz. Presidente exekutibo hori arduratuko litzateke oinarriak ezartzeaz eta politiken aplikazioa gainbegiratzeaz.
«Onena da EB hutsetik hasi behar ez izatea», adierazi du Tuuli Hirvilammik, Tampereko Unibertsitateko (Finlandia) ToBe proiektuaren egilekide eta koordinatzaile denak, unibertsitatearen webgunean argitaratutako albiste batean. «Orientazio-dokumentuan aztertzen dugu nola oinarritu daitezkeen arduradun politikoak egungo esparru politikoetan eta neurketa-esparruetan, egungo legerian eta jardunbide egokietan, EB denon ongizatera bideratzeko, orain eta etorkizunean». Ongizate iraunkorra eta integratzailea lortzeko agenda politiko berriak hiru alderdi biltzen ditu. Lehenik eta behin, oinarri zientifikoko tresna politikoen multzoa indartu behar da (metrikak, kontuak, aurreikuspenerako eta inpaktuaren ebaluaziorako eredu politikoak). Agendaren bigarren eta funtsezko zatia Europako Seihilekoaren prozesuaren erreforma da — EBren gobernantza sozioekonomikoaren esparrua —, ongizate iraunkorra eta integratzailea hobeto babesteko. Azkenik, politika espezifikoak garatu behar dira EPEk koordinatu ditzakeen gizartearen eraldaketak lortzeko. Dokumentuak gizartearen bost eraldaketa zerrendatzen ditu — ongizate inklusiboa, ongizate jasangarria, misioko ekonomia eta finantzak, ikerketa eta berrikuntza eraldatzaileak eta maila anitzeko gobernantza, herritarren parte-hartzea azpimarratuz —, hamahiru esparru politikori lotuta. Dokumentuak, halaber, iradokizun politiko zehatzen zerrenda ez-zehatza eskaintzen du.
Orientazio-dokumentua SPES (Sustainability Performances, Evidence and Scenarios), ToBe (Towards a sustainable wellbeing economy: integrated policies and transformative indicators), WISE Horizons (Wellbeing, inclusion, sustainability and the economy), WISER (WISER: Well-being in a Sustainable Economy Revisited) eta MERGE (Measuring what matters: Im/g usability and accessibility of policy frameworks and indicators for multidimensional well-being through collaboration).
