Europako Batzordeak 1.200 milioi euroko erregimen espainiarra onartu du hidrogeno berriztagarriaren ekoizpenean inbertsioak egiteko, isuri garbirik gabeko ekonomia bateranzko trantsizioa sustatzeko. Estatuko laguntzei buruzko krisialdi eta trantsizioko aldi baterako esparruaren arabera onartu zen erregimena. Batzordeak 2023ko martxoaren 9an onartu zuen, eta 2023ko azaroaren 20an eta 2024ko maiatzaren 2an aldatu.
Espainiak hartutako neurria
Espainiak Batzordeari jakinarazi zion, MTCTren baitan, 1.200 milioi euroko erregimena, hidrogeno berriztagarrien ekoizpenean inbertsioak laguntzeko hidrogeno multzoetan, isuri garbirik gabeko ekonomia bateranzko trantsizioa sustatzeko. Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren (MRR) bidez finantzatuko da erregimena, Espainiako Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren Batzordeak ebaluazio positiboa egin eta Kontseiluak onartu ondoren.
Erregimenak hidrogeno berriztagarria ekoizteko inbertsioak lagunduko ditu, gutxienez 100 MW-ko ahalmena instalatuta. Diruz lagundutako inbertsioek honako hauek barne hartu ahal izango dituzte: i) hidrogenotik eratorritako erregai berriztagarrien ekoizpena, ii) hidrogeno berriztagarriaren biltegiratzea, iii) elektrizitate berriztagarriaren ekoizpena. Neurriaren arabera onargarriak izateko, eskatzaileek akordio bermatuak egin behar dituzte erosleekin hidrogeno berriztagarriaren edo hidrogeno berriztagarritik eratorritako erregaiaren gutxienez % 60 estaltzeko.
Erregimenaren arabera, diruz lagundutako proiektuen inbertsio-kostuak estaltzen dituzten zuzeneko dirulaguntzen forma hartuko du laguntzak. Onuradun bakoitzarentzako laguntzaren zenbatekoa lizitazio-prozedura batean oinarrituta zehaztuko da.
Batzordearen ustez, Espainiako erregimena bat dator MTCTn ezarritako baldintzekin. Zehazki, i) laguntza emango da zenbatetsitako bolumena eta aurrekontua dituen erregimen batean oinarrituta; ii) laguntzaren zenbatekoa lizitazio-prozedura ireki, argi, garden eta ez-diskriminatzaile baten bidez zehaztuko da; iii) laguntza 2025eko abenduaren 31 baino lehen emango da.
Batzordeak ondorioztatu zuen Espainiako erregimena beharrezkoa, egokia eta proportzionatua dela trantsizio ekologikoa bizkortzeko eta jarduera ekonomiko jakin batzuen garapena errazteko. Jarduera ekonomiko horiek garrantzitsuak dira REPower EU Plana eta Itun Berdearen Industria Plana gauzatzeko, Europar Batasunaren Funtzionamenduari buruzko Tratatuaren 107. artikuluko 3. paragrafoko c) idatz-zatiarekin eta MTCTn ezarritako baldintzekin bat etorriz.
Hori oinarri hartuta, Batzordeak laguntza -erregimen hori onartu du, EBko arauen arabera.
Testuingurua
2023ko martxoaren 9an, Batzordeak MTCEa onartu zuen, isuri garbirik gabeko ekonomia baterantz igarotzeko funtsezkoak diren sektoreetan laguntza neurriak sustatzeko, Itun Berdearen Industria Planarekin bat etorriz.
MTCTk laguntza mota hauek aurreikusten ditu, eta estatu kideek 2025eko abenduaren 31ra arte eman ditzakete trantsizio berdea azkartzeko:
Energia berriztagarrien erabilera bizkortzeko neurriak (2.5 atala). Estatu kideek inbertsio -sistemak ezar ditzakete energia berriztagarrien iturri guztietan, lizitazio -prozedura sinplifikatuekin.
Industria-prozesuen deskarbonizazioa errazten duten neurriak (2.6 atala). Estatu kideek inbertsioak egin ditzakete industria-jarduerak deskarbonizatzeko, inportatutako erregai fosilekiko mendekotasuna pixkanaka murrizteko, bereziki elektrifikazioaren, energia-eraginkortasunaren eta baldintza jakin batzuk betetzen dituen hidrogeno berriztagarrian oinarritutako elektrizitatearen erabilerarako trantsizioaren bidez, hidrogenotik eratorritako erregaien bidez industria-prozesuak deskarbonizatzen laguntzeko aukera handiagoekin.
Emisio garbirik gabeko ekonomia baterantz igarotzeko funtsezkoak diren sektoreetako inbertsioak are gehiago bizkortzeko neurriak (2.8 atala). Estatu kideek ekipo estrategikoak fabrikatzen lagun dezakete (batez ere, bateriak, eguzki-panelak, turbina eolikoak, bero-ponpak, elektrolizagailuak eta karbonoa harrapatu eta biltegiratzeko), baita funtsezko osagaiak fabrikatzen eta lotutako oinarrizko lehengaiak produzitzen eta birziklatzen ere. Laguntza inbertsio-kostuen ehuneko jakin batera mugatzen da, zenbateko espezifikoetaraino, inbertsioaren kokapenaren eta onuradunaren tamainaren arabera. Posible da enpresa txiki eta ertainei eta egoera ahulean dauden enpresei laguntza handiagoa ematea, kohesio-helburuak behar bezala kontuan hartuko direla bermatzeko. Gainera, salbuespenezko kasuetan, Estatu kideek enpresa zehatzei laguntza handiagoak emateko aukera izango dute, hirugarren herrialdeen dirulaguntzen ondorioz inbertsioak Europatik desbideratzeko benetako arriskua dagoenean.
