Europako Batzordeko teknikariek denbora daramate etxebizitzaren krisiari buruzko alarma-ahotsa ematen. Espainiako egoera ekonomikoari buruzko azken bi txostenetan, adibidez, alokairuen prezio altuaz eta etxebizitza eskuragarririk ezaz ohartarazten zuten. Orain, Ursula von der Leyenen agintaldi berriaren zutabeetako bat Europako agendan sartzen da bete-betean gaia. Izan ere, Ursula von der Leyenek konpromisoa hartu du Etxebizitza Eskuragarriaren Europako Plana abiarazteko eta etxebizitza publikoari babesa emateko Estatuaren laguntzen erregimena malgutzeko.
Gobernuek sektore ekonomikoetara bideratzen dituzten laguntzak gatazka-iturri izaten dira askotan estatu kideen artean; izan ere, finantza-gihar handiagoa duten Alemania bezalako herrialdeak sorospen gehiago bideratzeko gai dira, normalean sektore estrategikoetara joaten direnak, eta, horregatik, EBk mugak jartzen ditu merkatu bakarraren barruko lehiari kalterik ez egiteko. Kasu honetako berritasuna da oinarrizko eskubide batera bideratuko litzatekeela.
“Europako Batzordeak Estatuaren laguntzak aldatzeko aukera du, herrialdeek etxebizitza sozialen arloan inbertitu ahal izan dezaten, defizit fiskalean zenbatu gabe”, azaldu zuen Iratxe Garcia Europako Parlamentuko sozialisten buruak Diario.es-en egindako elkarrizketa batean. Etxebizitza-politika izan da taldeak Von der Leyenekin egindako negoziazioan planteatu duen eskakizunetako bat, eta kohesio-funtsen inbertsioei ere heldu die.
“Europak etxebizitza krisi bati aurre egin behar dio, adin guztietako jendearekin eta kaltetutako tamaina guztietako familiekin. Prezioak eta alokairuak oso handiak dira, eta jendea etxebizitza merkeak aurkitzeko borrokatzen ari da “, aitortu du hautagaiak bere berrautaketaren hitzaldian. Gaia 2024-2029 aldirako ibilbide-orria osatzen duten lehentasun politikoetako bat da. Bertan, indar aurrerakoiak – sozialdemokratak, esaterako – etxebizitzari buruz limurtzeko neurriak trufatu dira, baita eskuinean ere, sinplifikazio administratiboa edo segurtasun- eta defentsa-politika bezalako proposamenekin.
Eurostaten datuen arabera, azken hamarkadan EBn etxebizitzaren prezioa % 50 igo denez, Von der Leyenek bere gain hartu du, azkenean, agendaren zati hori, eta kabinete berriko komisario jakin bati aginduko dio, nahiz eta EBk ez duen berariazko eskumenik eta estatu kideen ahala diren.
Von der Leyenen asmoa komisario horrek Etxebizitza Eskuragarriaren Europako Plan bat egitea da, egoera horretara eraman duten “egiturazko faktoreak” lantzeko, nahiz eta Alemaniakoak dagoeneko adierazi duen etxebizitza sozialean inbertitzeko defizita dagoela. Bere lanen artean, beraz, “etxebizitzak eraikitzeko estrategia bat” lantzea egongo da. Era berean, “laguntza teknikoa eskainiko die hiriei eta estatu kideei, eta inbertsioan zentratuko da”, Erkidegoko etorkizuneko gobernuaren ibilbide-orriak jasotzen duenez.
Pedro Sanchezen Gobernuari gehien interesatzen zaiona funtsen zatia da. Isabel Rodriguez Etxebizitza ministroak Von der Leyenen hitzak txalotu ditu. Espainiak alokairu sozialerako aurrekontuan sartu ziren Next Generation funts guztiak gauzatu ditu, eta bide horri jarraitzearen alde egin du, etxebizitzak familien diru-sarreren gero eta ehuneko handiagoa okupatzea eragiten duen krisia gainditzeko.
“Merkatuan likidezia sartzea proposatuko dugu, estatu kideei etxebizitza eskuragarrietan aurreikusitako kohesio-politikaren inbertsioak bikoiztea ahalbidetuz”, jasotzen du Von der Leyenek ostegun honetan aurkeztutako dokumentuak.
Sektorearen inbertsioa hobetzeko beste formuletako bat Nadia Calviño buru duen Europako Inbertsio Bankua da. Horren bidez, Von der Leyenek lan egin nahi du “etxebizitza eskuragarri eta jasangarrietan inbertitzeko plataforma paneuroparra garatzeko, inbertsio pribatu eta publiko gehiago erakartzeko”. Badira horrelako proiektu batzuk. Duela egun batzuk, EIBk eta Kataluniako Generalitateak 4.300 etxebizitza sozial eraikitzeko 460 milioi euroko mailegu baterako akordioa iragarri zuten.
