Gaur Kontseiluak Belgika, Frantzia, Italia, Hungaria, Malta, Polonia eta Eslovakiarako gehiegizko defizitak daudela ezartzen duten erabakiak hartu ditu. Horrez gain, Kontseiluak ezarri zuen Errumaniak, 2020tik gehiegizko defizitaren prozeduraren barruan dagoenak, ez duela bere defizita zuzentzeko neurri eraginkorrik hartu, eta, beraz, prozedurak irekita jarraitu behar zuela.
Defizitean oinarritutako gehiegizko defizitaren prozeduraren helburua da estatu kide guztiak beren gobernuen aurrekontuetan diziplinara itzultzea edo diziplinari eustea, eta gehiegizko defizitak ez izatea. Azken batean, helburua da zor publiko baxuari eustea edo zor handia maila jasangarrietara murriztea.
Estatu kideek aurrekontu-diziplina bete behar dute, EBko Tratatuetan ezarritako erreferentzia-irizpide eta -balioetan oinarrituta: defizitak ez du barne-produktu gordinaren (BPG) %3 gainditu behar, eta zorrak ez du BPGaren %60 gainditu behar. Estatu kide guztiek errespetatu behar dituzte Tratatuaren erreferentzia-balio horiek.
Estatu kideren batean gehiegizko defizita gertatzen bada, gehiegizko defizitaren prozeduraren helburua da zuzenketa bizkortzea, estatu kideak kontrol indartuaren pean jarriz eta gomendioak emanez, defizita zuzentzeko neurri eraginkorrak har ditzaten.
Hurrengo urratsak
Urte amaieran, Kontseiluari gonbidapena egingo zaio, Batzordearen gomendioz, estatu kideei zuzendutako gomendioak onar ditzan, epe jakin batean defizita zuzentzeko neurri eraginkorrak har ditzaten. Gomendioek aurrekontu-bide zuzentzaile bat izan dezakete, zenbakiz adierazia, eta epe bat.
Aurreikuspenen arabera, Batzordeak azaroan aurkeztuko ditu Kontseiluaren gomendioetarako gomendioak, Europako Seihilekoko udazkeneko paketea aurkezteko asmoa duen aldi berean.
Aurten, salbuespen gisa, gehiegizko defizita duten estatu kideei neurri eraginkorrak hartzeko gomendioak emateko unea EBren gobernu ekonomikoaren esparru erreformatuko xedapenetara egokituko da. Apirilaren 30etik indarrean dauden arau berrien arabera, estatu kideek epe ertainerako plan fiskalak prestatuko dituzte udazkenean, hurrengo 4-7 urteetarako gastu-bideak eta lehentasunezko erreformak eta inbertsioak zehaztuz.
Helburua da Kontseiluaren gomendioak egokitzea, gehiegizko defizitaren prozeduren arabera, epe ertainerako plan fisiko-estrukturalekin.
Aurrekariak
2023. urteko datu jakinarazi eta berretsietan oinarrituta, gaur egun gehiegizko defizitaren prozedura baten pean dauden estatu kide guztiek, 2023an, gobernuaren defizit orokor bat izan zuten, Tratatuaren erreferentzia-balioa gainditu zuena:
Italiak (-%7,4)
Hungaria (-%6,7)
Errumania (-%6,6)
Frantziak (-%5,5)
Poloniak (-%5,1)
Maltak (-%4,9)
Eslovakia (-%4,9)
Belgika (-%4,4)
Lau urteko etenaldiaren ondoren, Covid-19aren pandemiaren ondorioz 2020tik 2023ra bitartean ihesaren klausula orokorra aktibatu zelako, Batzordeak txosten bat egin zuen ekainaren 19an, EBren Funtzionamenduari buruzko Tratatuaren (EBFT) 126. artikuluaren 3. paragrafoari jarraiki. Txostenean, Tratatuaren erreferentziazko balioa ( % 3) gainditzen zuten edo Tratatuaren erreferentziazko balioa gainditzeko arriskua zuten 12 estatu kide identifikatu ziren, 2023an.
Txostenak proposatzen zuen defizitean oinarritutako gehiegizko defizitaren prozedura bat irekitzea zazpi estatu kiderentzat. Ekonomia eta Finantza Komiteak hurrengo bi asteetan aurkeztu zuen bere irizpena.
2024ko uztailaren 8an, Batzordeak zazpi estatu kiderentzat gehiegizko defizitak daudela ezartzen duten erabakiak proposatu zizkion Kontseiluari, bai eta Errumaniak, 2019tik gehiegizko defizitaren prozedurapean dagoenak, egoera zuzentzeko neurri eraginkorrik hartu ez duela adierazten zuen erabaki bat ere.
Kontseiluak, 2024ko uztailaren 16ko bileran, proposamenak trukatu zituen. Ordezkari Iraunkorren Batzordeak erabaki zuen, uztailaren 24an, erabakia formalki hartzeko prozedura idatzi bat abiaraztea, eta prozedura hori arrakastaz amaitu zen. Gaurko adopzioak esan nahi du gehiegizko defizitaren prozedurak formalki martxan daudela.
